Τι είναι ο Εθελοντισμός
Είναι δύσκολο να δοθεί ένας ορισμός για τον Εθελοντισμό γιατί είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που αλλάζει διαρκώς όψεις, περιεχόμενο και μεθόδους , ακολουθώντας κάθε φορά τις ανάγκες και τις απαιτήσεις μιας κοινωνίας.
Θα μπορούσε όμως να οριστεί σαν μια δραστηριότητα που αναπτύσσεται από φορείς, οργανισμούς, συλλόγους, ομάδες πολιτών, χωρίς ατομικό κέρδος, προς το συμφέρον και την εξυπηρέτηση των αναγκών, ευαίσθητων και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, αποκλειστικά για σκοπούς αλληλεγγύης.
Ο Εθελοντισμός δεν έχει όρια και περιορισμούς και είναι διαχρονικός και ποικιλόμορφος. Είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που μπορεί να πάρει διάφορες μορφές και διαστάσεις, με βάση την κοινωνικό- οικονομική και πολιτισμική πραγματικότητα μιας κοινωνίας. Αγκαλιάζει όλους τους τομείς, χωράει παντού και οι ρίζες του είναι βαθιές μέσα στην ιστορία και τη διαχρονική εξέλιξη της ανθρωπότητας. Σήμερα αποτελεί έναν ταχύτατα αναπτυσσόμενο τομέα που συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη ενός νέου κοινωνικού κράτους.
Συχνά ταυτίζεται με τη φιλανθρωπία. Όσο όμως και αν επιδιώχθηκε από όλους αυτή η ταύτιση , ο Εθελοντισμός συνεχίζει να εμπνέει περισσότερο, ειδικά στη σημερινή εποχή που κυριαρχεί ο ατομικισμός.
Η Εθελοντική δράση έρχεται κυρίως για να προσδώσει στους ανθρώπους μια καινούργια αρετή, την αγάπη για το συνάνθρωπο. Βασική διαφορά είναι ότι ο Εθελοντής αντιμετωπίζει, όσους έχουν δυσκολίες και χρειάζονται βοήθεια, όχι με οίκτο, αλλά σαν άτομα ισότιμα με αυτόν στα οποία μπορεί να προσφέρει, χωρίς να θεωρεί τον εαυτό του «καλύτερο» ή «ανώτερο».
Γι′ αυτό λοιπόν ο Εθελοντισμός δεν είναι μια απλή κίνηση φιλανθρωπίας αλλά διαμορφώνει στην πράξη τη νοοτροπία, την κοινωνία και τους πολίτες του ΑΥΡΙΟ.
Ο Εθελοντισμός δεν είναι απλά ένας όρος… αποτελεί στάση ζωής, που ενστερνίζεται ιδιαίτερες αξίες όπως η αγάπη, η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη και η συλλογική συμμετοχή. Είναι η αυθόρμητη, ενσυνείδητη και ανιδιοτελής προσφορά ανθρώπινης ενέργειας και η ηθελημένη παροχή υπηρεσιών. Μπορεί να εκφραστεί με πολλούς τρόπους, ο καθένας από αυτούς με τη δική του φυσιογνωμία και μέθοδο δράσης. Κοινό χαρακτηριστικό όμως όλων πρέπει να είναι η συνδρομή τους στην προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και στόχος τους η κοινή ευημερία.
Τέλος ,ο Εθελοντισμός βασίζεται στην αγάπη του κόσμου να καλύψει τις ανάγκες που προκύπτουν καθημερινά και στην προσφορά των Εθελοντών που ενεργοποιούνται ανάλογα με τις ανάγκες που προκύπτουν κάθε φορά, πάντα σύμφωνα με τη διαθεσιμότητα, την επιθυμία τους και το χρόνο που μπορούν να αφιερώσουν. Μπορεί η ανεργία στις μέρες μας να μαστίζει μεγάλο μέρος του πληθυσμού, αυτό όμως δε σημαίνει πως πρέπει να μένουμε αδρανείς.
Η Εθελοντική Εργασία είναι αφενός το όχημα για την προσφορά έργου σε ανθρώπους ή δράσεις που το χρειάζονται και αφετέρου γεμίζει τους Εθελοντές με αυτό που τους στερεί η πιθανή ανεργία. Τη χαρά της δημιουργικότητας, την αίσθηση του να είσαι χρήσιμος άνθρωπος, κάνοντας την κάθε μέρα ενδιαφέρουσα και ουσιαστική.
Μορφές Εθελοντισμού
Οι μορφές του εθελοντισμού είναι πολλαπλές, μπορούν όμως να χωριστούν σε τρεις κύριους τομείς δράσης: τον Ανθρωπιστικό, τον Κοινωνικό και τον Περιβαλλοντικό .
o Οι κύριοι τομείς εθελοντικής προσφοράς αφορούν την υγεία και κοινωνική φροντίδα, την υποστήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις ανθρωπιστικές παρεμβάσεις σε περιόδους κρίσεων, την προστασία του περιβάλλοντος, την προστασία απειλούμενων ειδών, τα αναπτυξιακά προγράμματα, την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού καθώς και άλλες δράσεις κοινωφελούς και µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
o Όσον αφορά την ανθρωπιστική δράση του εθελοντισμού, μπορεί να πραγματοποιηθεί με διαφορετικούς τρόπους. Οι Εθελοντές έχουν τη δυνατότητα, εκτός της προσωπικής εργασίας, να παρέχουν υλικά αγαθά ή χρήματα για την επίλυση προβλημάτων και την αντιμετώπιση αντίξοων συνθηκών που αντιμετωπίζουν οι συνάνθρωποί τους. Όμως το επίκεντρο κάθε εθελοντικής δράσης πρέπει να είναι η προστασία της αξιοπρέπειας κάθε ανθρώπου καθώς μέσα απ’ αυτό καθρεπτίζεται η εικόνα του εαυτού μας
Τι είναι Εθελοντής
Εθελοντής είναι ο πολίτης εκείνος που προσφέρει ανιδιοτελώς τον ελεύθερο χρόνο του, τις γνώσεις και τις υπηρεσίες του, χωρίς επιβολή ή καταναγκασμό, για χρήσιμες δράσεις και προς όφελος άλλων συνανθρώπων του, χωρίς να περιμένει κανενός είδους ανταλλάγματα. Μέσα από την Εθελοντική του δράση καλείται να προωθήσει θετικές στάσεις και αντιλήψεις για τα διάφορα κοινωνικά ζητήματα.
Συνδυάζει την αγάπη του ερασιτέχνη, τη συνέπεια του επαγγελματία, την πειθαρχία του στρατιώτη και την ανιδιοτέλεια ενός «ανώτερου» ανθρώπου.
Κινητήριος δύναμη του Εθελοντή είναι η αγάπη και η συμπαράσταση στο συνάνθρωπό του που χρειάζεται βοήθεια. Αυτή η αγάπη της προσφοράς πρέπει να ξεκινά απ’ την καρδιά του καθενός και να διαχέεται στο περιβάλλον του χωρίς φραγμούς και περιορισμούς.
Όλοι μπορούν να προσφέρουν λίγο απ’ αυτό που τους περισσεύει, απ’ αυτό που χωρίς ιδιαίτερο κόπο μπορούν να δώσουν.
Όλοι λοιπόν μπορούμε να γίνουμε Εθελοντές γιατί όλοι μπορούμε ν’ αγαπήσουμε και όλοι μαζί μπορούμε να απαλύνουμε τον ανθρώπινο πόνο και να γεμίσουμε τον κόσμο με περισσότερα χαμόγελα.
Δικαιώματα Εθελοντή
o Οι υπηρεσίες του να παρέχονται σε έναν συγκεκριμένοτομέα, ενίοτε σε συνεργασία µε εξειδικευμένουςεπαγγελματίες, µε σαφή όρια και ορισμένο ωράριο.
o Να έχει συγκεκριμένο καθήκον και ρόλο με αρχή και τέλος.
o Να έχει το δικαίωμα να αποχωρήσει από το πρόγραμμα όποτε θελήσει.
o Να αισθάνεται ασφαλής, σίγουρος και κυρίως οικεία.
Παράγοντες που ευνοούν τη συµµετοχή των πολιτών σε εθελοντικό έργο:
o Η σαφήνεια του προγράµµατος.
o Η θετική στάση και συμπεριφορά των εμπλεκομένων στην εθελοντική δράση.
o Η αξιοπιστία και φερεγγυότητα του έργου.
o Οι καλές σχέσεις μεταξύ των εθελοντών αλλά και η αμοιβαιότητα στις επιδιώξεις και τους στόχους τους.
Τα οφέλη των Εθελοντών
Εκτός των θετικών συνεπειών που απολαμβάνει αυτός που δέχεται τη δράση του εθελοντισμού, υπάρχουν οφέλη που αποκομίζουν και οι ίδιοι οι εθελοντές.
Ο Εθελοντισμός αναπτύσσει και ενισχύει την απόκτηση κοινωνικών, επικοινωνιακών και επαγγελματικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων.
Κάθε άνθρωπος μέσα απ’ την Εθελοντική δράση μαθαίνει καινούρια πράγματα και διευρύνει τους πνευματικούς του ορίζοντες. Υιοθετεί και καλλιεργεί ηθικές αξίες και προσπαθεί να λειτουργεί ολοένα και περισσότερο με αγάπη, σεβασμό, ειλικρίνεια και συνέπεια.
Παράλληλα, κοινωνικοποιείται, μαθαίνει να συμβιώνει αρμονικά και αποβάλλει τον εγωκεντρισμό του προσφέροντας στο συνάνθρωπό του, ό,τι και όσο μπορεί. Αποκτά συνείδηση των υποχρεώσεών και των δικαιωμάτων του με αποτέλεσμα να γίνεται πιο υπεύθυνος. Απαλλαγμένος, πλέον, από διάφορους κοινωνικούς ρατσισμούς και προκαταλήψεις, συμβάλλει στην επικράτηση της κοινωνικής δικαιοσύνης απορρίπτοντας την αδικία και την ανισότητα.
Ο Εθελοντής, μέσω της δράσης του, δημιουργεί σωστά πρότυπα για τους υπολοίπους και ενδέχεται κι ο ίδιος να αναθεωρήσει κάποια άλλα που λαθεμένα είχε υιοθετήσει.
Η Εθελοντική Δράση ενδυναμώνει και δίνει νέο περιεχόμενο στη ζωή των ενηλίκων αφού μέσω της προσφοράς τους νιώθουν χρήσιμοι γεμίζοντας με χαρά, ευχαρίστηση και ψυχική ικανοποίηση. Επίσης προσφέρει στους νέους τη δυνατότητα ενεργούς συμμετοχής στη ζωή και κατά συνέπεια στην εργασία αφού αποτελεί εν δυνάμει χώρο ανάπτυξης νέων κοινωνικών υπηρεσιών, αυξάνοντας τις θέσεις απασχόλησης.
Εν τέλει, ο απώτερος σκοπός του εθελοντισμού είναι η ολοκλήρωση της προσωπικότητας του πολίτη-Εθελοντή, αφού εξοπλίζεται με κοινωνικές, ηθικές, πολιτικές και χριστιανικές αρετές και κατ΄ επέκταση η συνολική μετεξέλιξη της κοινωνίας από άκρως ατομικιστικής σε κοινωνία αλληλεγγύης
ΚΙΝΗΤΡΑ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ
ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
o H αγάπη
o Η θέληση
o Η ηθική και συναισθηματική ικανοποίηση που επέρχεται µέσω της προσφοράς.
o Η επικοινωνία µε άλλα άτομα.
o Η δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου.
o Η συµµετοχή στα κοινά και η ουσιαστική εμπλοκή του ατόμου σε συλλογικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία µας.
Μέσα από τον εθελοντισμό, οι άνθρωποι διαμορφώνουν µια στάση που αντιμάχεται τον κοινωνικό αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση.
Επίσης οι άνθρωποι μαθαίνουν να σχετίζονται και να παράγουν κοινωνικό έργο, συµµετέχοντας ενεργά στη διαδικασία της ενεργούς ανταλλαγής εμπειριών και γνώσεων, µε αποτέλεσμα την προσωπική και κοινωνική τους ανάπτυξη.
Ο Εθελοντισμός φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά και βοηθάει να διευθετηθούν κοινωνικά προβλήματα. Αποτελεί για όλους μια ευκαιρία απόκτησης νέων γνώσεων, εμπειριών και δεξιοτήτων.
Επίσης σημαντικό κίνητρο κινητοποίησης των πολιτών, είναι η αύξηση της αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησής τους και η ευκαιρία που τους δίνεται να γίνουν μέλη μιας ομάδας.
Η ενασχόληση με εθελοντικές εργασίες είναι σίγουρο πως θα τους φέρει σε επαφή με ανθρώπους διαφορετικών ηλικιών, ικανοτήτων, μορφωτικού και κοινωνικού επιπέδου. Με την επαφή αυτή μαθαίνουν να ανέχονται τη διαφορετικότητα και διδάσκονται ότι ακόμα και οι πιο αντίθετοι χαρακτήρες μπορούν να ενωθούν για ένα κοινό σκοπό.
Ο Εθελοντισμός καλλιεργεί το πνεύμα συνεργασίας, την αλληλοκατανόηση και την αλληλεγγύη, αξίες που προάγουν την κοινωνική συνοχή.
Επιπλέον προσφέρει τη δυνατότητα συνειδητοποίησης του βαθύτερου νοήματος της ζωής μέσα από την ουσιαστική ανθρώπινη επικοινωνία και την εθελούσια προσφορά στο κοινωνικό σύνολο.
Ίσως το πιο δυνατό και πιο υπέροχο μήνυμα του εθελοντισμού για όλους τους ανθρώπους είναι ότι το ίδιο το άτομο είναι τόσο σημαντικό, ως προσωπικότητα, που μπορεί να βοηθήσει ανθρώπους και καταστάσεις ακόμα και σε ατομικό επίπεδο γιατί ακόμα και ένα άτομο μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Εν κατακλείδι, ο Εθελοντισμός σημαίνει ισότητα και όπως πιστεύουν αρκετοί, αποτελεί τον πυρήνα της δημοκρατίας, είναι δείκτης πολιτισμού και ο νοητός άξονας ενός κόσμου, πιο ανθρώπινου και πιο δίκαιου γι′ αυτό υποστηρίζουμε και ενισχύουμε τον Εθελοντισμό ως στάση ζωής !!!
